Çamlıhemşin Doğu Karadeniz Bölgesinde Rize İlinin İlçe merkezlerinden biri olup, kıyıdan içerde fırtına deresi vadisi 41.8 kuzey enlemi ile 41.01 doğu boylamının kesinleştiği noktada, vadi tabanında denizden yüksekliği 300 metre dolayında bulunmaktadır. Bazı mahallelerde ise bu yükseklik 700 metreyi aşmaktadır. İlçemiz 885 Kilometrekarelik bir alanı kaplamaktadır. Bu alanın %80’i ormanla kaplı, dağınık ve tepelik alanlardan ibaret olup, Çamlıhemşin’de düz alanlar hemen hemen yok gibidir. Çamlıhemşin İlçesi Rize İlinin denize sınırı olmayan ilçelerinden biridir. Merkez nüfusu 1500 civarındadır. Kendisine bağlı bulunan köy nüfusundan az olduğu dikkat çekmektedir.
Denizden güneye doğru 22 Km. lik karayolu uzunluğunda ve içeridedir. İlçenin güneyi, doğu-batı doğrultusunda kavis çizen ve denize paralel olan, yükseklikleri 2000-4000 metreyi bulan “KAÇKAR DAĞLARI” ile çevrilidir. Bu dağ silsileleri içinde 3932 metre yüksekliğe sahip “KAÇKAR DAĞI” yine yüksekliği 3344 metreye ulaşan “CİMİL DAĞI” ve yükseltileri 2000 metreyi geçen bir çok dağ ve tepeleri mevcuttur. Kaçkar Dağları üzerinde jeomorfolojik olaylar sonucu oluşmuş bir çok irili ufaklı krater gölleri mevcuttur. (Büyük Deniz Gölü, Meterez Gölü, Yıldız Gölü, Dönen Gölü, Serincef Gölü ve Kara Göl bunlardan bazılarıdır.)
Arazinin meyilli olması nedeni ile ilçemizdeki akarsular 70 Km.lik bir uzaklıktan 3000 m. Rakımdan 0(Sıfır) rakıma düşmektedir. İlçe merkezinden geçen Fırtına Deresinden dolayı da Fırtına Vadisi olarak anılır. Fırtına Deresi, Kaçkar ve Verçenik Vadilerinden gelen Elevit Deresi ve Palovit Deresinin birleşimi olan büyük dere ile Hala Deresinin (Ayder Deresi) birleşmesinden oluşur. Fırtına Deresi Pazar, Ardeşen sınırından Karadeniz’e dökülür.
YAYLA KÜLTÜRÜ:
Köylerde, arazinin konumunun hayvanlar için yeterli beslenmeye elverişli olmamasından dolayı, hayvanların daha iyi beslenmesi ve onlardan yeterince hayvansal ürünler (süt, yoğurt, kaymak, yağ, peynir, süzme, minci, keş, lor) elde edilmesi amacıyla yaylaya çıkılır. Ama, yörede çay tarımının yaygınlaşması sonucu köylerdeki araziler çay bahçelerine dönüştürülmüş, hayvancılık azalmıştır. Bu yüzden yaylacılık eski önemini yitirmeye başlamış ve gittikçe tatil amaçlı olmaya başlamıştır.
Yaylaya çıkış vakti, köylere göre değişse de, genelde Mayıs sonu, haziran başı olur ki buna “yaz göçü”denir. Yaylada kalış süresi yaklaşık üç aydır yani tüm yaz boyu. Herkes yaylaya çıkmadan önce, öncü bir grup (çok az kişiden oluşur) gidip, yayla yolunun açılıp açılmadığını, karın eriyip erimediğini kontrol eder. İnsanlar bu grubun getirdiği habere göre yaylaya çıkış vaktini ayarlarlar. Eskiden yaylalarda korucular olurdu. Bunlar herkesten önce yaylaya çıkar ve orada kalır; yaylacıların orada kalan süt teknesi gibi eşyalarını, odunlarını ve evlerini korur, karşılığında para alırlardı.
Yaylaya çıkış toplu halde olur. Eskiden yürüyerek gidilirdi. Şimdi yaylaların hemen hepsine yol gidiyor, araba yolu bitince birkaç saat yürüyerek diğer yaylalara varılabiliyor. Her köyün yaylaya çıkış için kullandığı ayrı bir yolu vardır.
Kalabalık bir halde yaylaya çıkmaya “köç (göç) etmek”denir. Yaylada kalmayacak olup, sadece eşyaların ve hayvanların yaylaya getirilmesine yardım edenlere “köççüler” denir. Köçe gidenler 5-10 gün yaylada kalırlar. Bu sırada eğlenceler düzenlenir, horonlar oynanır. Bir yıl boyunca kar, fırtına altında, üstelik insansız kalmış evlerin gerekli temizliği, tamiratı bitince köççüler köye geri döner.
Yaylada evler ahşap veya taştan yapılır. Ahşap evler ormana yakın yaylalarda görülür. Evin alt katı ahır olur. Yazın bile yükseklik sebebiyle soğuk olan yaylalarda evin altındaki ahır, ısınmayı büyük ölçüde kolaylaştırır. Evin üst katı tek ya da iki bölmeli olur. İki bölmelilerde, bir bölüm mutfak ve kiler, diğer bölüm oturma ve yatma yeridir. Tek bölmelilerde hepsi bir aradadır. Taş evler ormandan uzak olan yaylalarda görülür. Belli bir yükseklikten sonra ağaç yetişmediğinden, bu tür evlere genelde yüksek yaylalarda rastlanır. Bazı yaylalarda ise her iki tür yayla evine rastlamak mümkündür. Bunun sebebi, yayla yüksek olsa da yakınlarında orman bulunmasıdır. Yayla evleri genelde birbirine yakın ve dardır. Ama bu yayla evlerinin kalabalık olmasını engellemiyor.
Çamlıhemşin Yaylaları
Amlakit Yaylası/Salmistal yaylası/Lodoçur yaylası
Palokçur Yaylası/Avusor yaylası/Büyük yaylası
Çeymaçur Yaylası/Haçivanag yaylası
Elevit Yaylası
Hazindak Yaylası/Huser yaylası/Çiçekli yaylası
Kavrun Yaylası/Koçdüzü yaylası/Verçenek yaylası
Palovit Yaylası
Pokut Yaylası
Tirovit Yaylası
Sal Yaylası
